نظر جمعی برای مهار پول! - صبح مهریز

به گزارش خبرنگاران، جدیدترین اطلاعات منتشر شده از سوی بانک مرکزی، نشان گر این است که حجم نقدینگی در آذر امسال معادل 22 هزار و 623 هزار میلیارد ریال است که نسبت به مدت زمان مشابه پارسال 28.2 درصد افزایش یافته است.

دلیل افزایش رشد نقدینگی از زبان همتی

علاوه بر این، رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه رشد نقدینگی خوب نیست و باید آن را کنترل کنیم، گفته که سه درصدی که امسال نسبت به میانگین بیشتر شده، نشان دهنده این است که ذخایر ارزی خالص ما افزایش یافته است. بانک مرکزی چند میلیارد دلار ارز برای رشد ذخایر خریداری کرده که این موضوع باعث شده رشد نقدینگی از میانگین 50 ساله بیشتر شود. البته رشد 28 درصدی نقدینگی، رکورد جدید نیست و در طول سال های گذشته رشد نقدینگی از این میزان هم بیشتر بوده است.

اگر چه افزایش حجم پول منجر به ایحاد یک دوره رونق مصنوعی و موقتی در اقتصاد می شود، اما این موضوع در بلند مدت باعث افزیش نرخ تورم از یک سو و ایجاد رکود مالی از سوی دیگر می شود و هر چه افزایش حجم پول برای تداوم رونق مصنوعی افزایش یابد، تورم ایجاد شده و رکودی که در پی آن خواهد آمد؛ شدیدتر، عمیق تر و طولانی تر خواهد بود.

پیامدهای نرخ تورم بالا بر آینده مالی کشور

نرخ تورم بالا و نوسان های آن هزینه های بسیاری را بر اقتصاد تحمیل می کند که می توان به کاهش نرخ رشد مالی و به تبع آن کاهش سطح رفاه عمومی از یک سو و تغییر توزیع درآمد، ثروت و رفاه به زیان اقشار کم درآمد جامعه از سوی دیگر اشاره کرد.

همچنین، تورم بالا و بی ثباتی موجب اخلال در شناسایی قیمت های نسبی توسط فعالان مالی می شود، چراکه در فرآیند تورمی، قیمت تمام کالاها به یک نسبت افزایش نمی یابد، در نتیجه فعالان مالی نمی توانند تغییرات قیمت های نسبی را از تغییرات سطح عمومی قیمت ها به خوبی تفکیک کنند. علاوه براین، تورم بالا و بی ثباتی موجب نااطمینانی فعالان مالی نسبت به تحولات آینده خواهد شد و فعالان مالی نمی توانند چشم انداز روشن و شفافی از آینده ترسیم کنند که این امر به ویژه بر سرمایه گذاری تاثیر منفی خواهد گذاشت.

با وجود تبعات منفی افزایش خلق پول بر اقتصاد کشور، کارشناسان مالی در گفت وگو با خبرنگاران، پیشنهاداتی همچون کاهش هزینه های سازمان های دولتی و بدهی دولت بانک مرکزی، اصلاح ساختارهای مالی و سیستم بانکی، رفع ناترازی بانک ها و عدم اجازه به بانک ها برای خلق پول توسط بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی مطرح کردند.

مهار نقدینگی در گرو استقلال بانک مرکزی

علاوه براین، استقلال بانک مرکزی از دولت و سیاست های آن نقطه مشترک راهکارهای اقتصاددان برای کنترل و مهار نقدینگی است که طبق گفته یکی از کارشناسان مالی، کنترل نقدینگی در اختیار بانک مرکزی است و اگر آن مستقل باشد یعنی بتواند مستقل از مسائل و گرفتارهایی که دولت همچون کسری بودجه با آن روبرو است، تمرکز و هدف خود را بر کنترل تورم و ثبات قیمت ها بگذارد، این نقدینگی قابل حل است.

نقش اصلاح نظام بانکی در کنترل خلق پول

همچنین، اصلاح ساختار و سیستم نظام بانکی از طریق رفع ناترازی بانک ها، نظارت و مدیریت بر انضباط در سیستم های بانکی از جمله راهکارهای مورد تاکید اقتصاددانان برای کنترل نقدینگی است که یک اقتصاددان معتقد است برای مهار نقدینگی باید به سمت سالم سازی نظام بانکی و مدیریت و کنترل انضباط در سیستم بانکی برویم و در این جهت باید به گونه ای عمل شود که به بانک ها اجازه خلق پول ندهند تا به سمت افزایش نرخ بهره حرکت نکنند.

براساس گفته کارشناسان مالی، بازار باز بانکی به عنوان یکی از ابزارهای بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی در صورت اصلاح ساختارهای مالی، یافتن عمق، اجرا شدن در یک سیستم آزاد رقابتی می تواند پیروز عمل کند.

در این زمینه برخی اقتصاددان ها با اعتقاد به اینکه بازار باز بانکی باید در یک سیستم رقابتی آزاد اجرا شود، می گویند باتوجه به میزان نقدینگی و فساد موجود در اقتصاد و حاکمیت 80 تا 90 درصدی شرکت های دولتی در بازار سرمایه، این عملیات نمی تواند تامین مالی چندانی برای اقتصاد داشته باشد.

با این تفاسیر، با اصلاح ساختارهای معیوب مالی و نظام بانکی، نظارت بانک مرکزی بر خلق نقدینگی توسط بانک ها می توان سرکشی پولی را که اگر بیش از اندازه خلق شود و به بازار تزریق شود موجب تورم، فشار بر اقشار مختلف جامعه و سایر تبعات منفی بر اقتصاد کشور می شود؛ مهار کرد.

همچینن، با اصلاح موارد ذکر شده و تعمیق بخشیدن به بازار باز بانکی می توان از عملیات بازار باز بانکی برای کنترل نقدینگی که یکی از ابزارهای بانک مرکزی برای این موضوع است، استفاده کرد.