حمله آمریکا به عراق در سال 1382 با 7 هزار ایرانی ساکن عراق چه کرد؟ - صبح مهریز

سرویس تاریخ انتخاب: سندی محرمانه از کانادا به تاریخ 29 اردیبهشت 1382 با عنوان پناهندگان ایرانی در عراق منتشر شده است.

به گزارش انتخاب؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر نموده، در زیر آمده است:

موضوع سند: پناهندگان ایرانی در عراق

دوشنبه 7:44 دقیقه نونزدهم می 2003

از: کویت

به: ناتعیین

خلاصه

1. تعداد تقریبی 7 هزار پناهنده ایرانی در عراق زندگی می نمایند، که اغلب در اقامتگاه های العامره تا الکوت هستند. با شکست رژیم سابق، زندگی برای آنها دشوارتر شده است. وقتی اغلب آنها در دوران جنگ ایران و عراق در 23 سال پیش به این کشور آمدند، رژیم عراق زمین هایی را به عنوان پاداش به آنها داد. البته در ماه های اخیر بعضی پناهجویان گلایه دارند که به زور از خانه هایشان در جنوب بیرون رانده شده اند و خانه هایشان سوزانده و مزارع شان تخریب و زمین هایشان توسط محلی های عراقی غصب شده است. دیگر پناهندگان ایرانی خانه هایشان را رها کردند تا به جنوب ایران بفرایند اما متوجه شدند که مرزها بسته شده است و هیچ آب و غذایی هم ندارند. کمیسریای حقوق بشر سازمان ملل از این موقعیت مطلع بوده و با نمایندگان پناهندگان ایرانی ملاقات نموده تا مسائل را حل و پذیرش پناهندگان ایرانی را از سربگیرد. انتها خلاصه

سابقه

2. تعداد زیادی از پناهندگان ایرانی در عراق در شهر دوجیل در جنوب الکوت زندگی می نمایند. از میان 12 هزار نفر ساکن دوجیل، 5 هزار نفر آن پناهنده ایرانی هستند. کمیسریای عالی پناهندگان سازمان ملل اخیرا با نمایندگان پناهندگان در این شهر ملاقات نموده است. یکی از مسئولان موقعیت آنها را انفجاری توصیف نموده و می گوید می تواند به درگیری مسلحانه میان گروه هایی از عراقی های محلی و پناهندگان ایرانی منجر گردد که هردوی آنها اسلحه دارند. بعضی از پناهندگان شکایت می نمایند که عراقی ها به آنها دستور داده اند خانه هایشان را ترک نمایند. سازمان ملل حتی می گوید رهبران چهار قبیله عراق که در دوجیل با آنها ملاقات نموده اند، می گویند که وقت آن رسیده ایرانی ها زمین هایشان را بگذارند و به ایران برگردند. بعضی پناهندگان شکایت دارند که عراقی های محلی به آنها گفته اند آنها روی زمین های عراقی ها زندگی می نمایند و باید به ایران برگردند. دیگران می گویند یک شبکه رادیویی ایرانی به آنها گفته به مرزها بفرایند زیرا اجازه ورود به ایران به آنها داده خواهد شد. بعضی خانواده های پناهندگان حاضر به ترک نشدند زیرا نمی خواهند اینجا را ترک نموده و یا مجبور به فروش دام هایشان شوند.

3. در واکنش به این عوامل، حدود 500 پناهنده خانه هایشان را در الکومیت و رودخانه سعد رها نموده اند. پناهندگان به مرز مخفر شهرانی بین ایران و عراق می فرایند و این گروه در پست مرزی عراق در میانه بیایان در حدود 100 کیلومتری شمال شرق العامره چادر زده اند.

برآورد موسسه دارت از کمپ پناهندگان

4. دارت و نیروهای درمانی سازمان ملل با اسکورت دو خودروی نیروهای ائتلاف روز 10 می به محل اقامت این پناهندگان رفتند تا ارزیابی سریعی از نیازهای آب و غذای کسانی داشته باشند که در نقطع مرزی زندگی می نمایند.

5. جاده منتهی به مرز از یک جاده آسفالته دو لاین به جاده تک لاین و در محل هایی خاکی تبدیل می گردد که جنگ ایران و عراق در سال 1980 و انفجار مین آن را تخریب نموده است. در جهت رسیدن به پست مرزی، تابلوهایی در دو طرف جاده دیده می شد که نوشته بود مراقب مین باشید. تانک ها و کامیون های سوخته عراقی صحنه ای را بوجود آورده که یادآور عظیمراه موازی آن در مرزی شمال شرقی است.

6. پست مرزی عراق شامل چند ساختمان از جمله یکی شبیه یک قلعه کوچک با چهار برج است که مدتها پیش رها شده و پناهجویان و مسئولان گمرک از آن استفاده می نمایند. رهبر قبیله ای یا شیخ پناهندگان می گوید زندگی در پست مرزی از زندگی حیوانات هم سخت تر است. حیوانات حداقل سرپناه دارند. دما همین حالا در روز به بالای 90 درجه فارنهایت می رسد و با شروع تابستان گرمتر هم خواهد شد.

7. پناهندگان غالبا در فضا باز مستقر شده اند و تعداد کمی از آنها از چادرهایی عظیم به عنوان مسکن خود استفاده می نمایند که شیخ و خانواده عظیم او جزو آنها هستند اما بیشتر آنها با ضایعات فلزی برای خود سرپناه ساخته اند و روی آن را با چوب و پتو یا پارچه پوشانده اند.

8. هرچند شیخ می گوید 104 خانواده یا 750 پناهنده ایرانی برای یک ماه در مرز زندگی نموده اند اما دارت تخمین می زند که تعداد پناهندگان نصف این تعداد باشد. شیخ می گوید انتظار دارد تعداد بیشتری از پناهندگان به دنبال آنها به اینجا بیایند اگر ثابت گردد که اجازه عبور آنها به داخل ایران داده می گردد.

9. هیچ آب آشامیدنی یا برقی در این پناهگاه وجود ندارد. زنان پناهندگان یک دبه 20 لیتری را از آب آشامیدنی داخل تانکر هلال احمر ایران در یک کیلومتری شرق پناهگاه پر می نمایند و با گذاشتن آن روی سرشان به پناهگاه برمی گردند. مسئولان سازمان پناهندگان در ملاقات دیگری از این محل اعلام کردند زمان های مراجعه این تانکر به محل نامنظم است. پناهندگان به دارت گفته اند که آب آن تمیز است، هرچند آزمایش باکتری یا ناخالصی در خصوص آن انجام نشده است. بسیاری از والدین شکایت دارند که بچه هایشان دچار اسهال هستند. به گفته رهبر پناهندگان، یک بچه از سینه پهلو مرده است. بعضی خانواده های پناهندگان تعداد کمی آنتی بیوتیک شامل آموکسی سیلین در اختیار داشتند.

یاری هلال احمر ایران

10. جمعیت هلال احمر ایران (IRCS) هر چهار یا پنج روز یک پزشک را به این کمپ می فرستد. تخمین زده می گردد که 15 زن باردار باشند. یک زن باردار که تا چند روز دیگر زایمان خواهد نمود، می گوید هنوز نتوانسته دکتری را در کمپ ببیند زیرا همه پزشکان فرستاده شده به کمپ مرد بوده اند.

11. هلال احمر همچین مقدار کمی غذا به پناهندگان می دهند. میزان و تنوع غذا متغیر است اما شامل نان، کنسرو گوشت یا ماهی، نخود، چای، بیسکویت و گاهی هم خرما می گردد. پناهندگان می گویند نیروهای بریتانیایی که چند هفته قبل از کمپ ملاقات نموده بودند، با خودشان نه کیسه برنج، کمی چای و گوشت خوک برای پناهندگان آوردند (اما وقتی متوجه شدند دادن گوشت خوک به مسلمانان اشتباه است، فورا گوشت را برگرداندند). بعضی خانواده های پناهندگان دامهایی مانند مرغ، گوسفند و گاو همراه دارند.

12. هیچ دستشویی در کمپ وجود ندارد و پناهندگان در مکانی دیگر در نزدیکی کمپ قضای حاجت می نمایند که در محاصره مین های منفجر نشده است. به گفته شیخ، یک کودک اخیرا سنگی را به داخل آشغال ها پرتاب کرد که با مین برخورد نموده و موجب انفجار آن شده بود. یک چوپان هم به همراه گله اش از داخل کمپ عبور می کرد که یک مین دیگر منفجر شد و چهار گوسفند او را کشت. خوشبختانه هنوز کسی از این انفجارها در داخل کمپ صدمه ندیده است.

یاری سازمان ملل

13. کمیسریای پناهندگان سازمان ملل در بریتانیا می گوید برای سفر به این منطقه مرزی تا انتها هفته و آنالیز یاری به آنها برنامه ریزی نموده اند. یکی از مسئولان می گوید این رویکرد دو مرحله ای خواهد بود 1) اینکه سازمان ملل برای شروع مجدد پذیرش پناهندگان به ایران فشار بیاورد و 2) پناهندگان را متقاعد به ترک مناطق مرزی و اقامت در کمپ های امن تر نمایند تا زمانی که سازمان ملل بتواند شرایط بازگشت امن و منظم آنها به ایران را فراهم کند.

14. سازمان ملل برای اعزام یاری های بشردوستانه بیشتر به دوجیله در این هفته و یاری به کاهش تنش ها میان پناهندگان ایرانی و ساکنان عراقی، برنامه دارد. سازمان مللل با همکاری سازمان بهداشت جهانی به دنبال فرستادن یک کیت بهداشتی برای درکان 5 هزار پناهنده ایرانی و ساکنان عراقی داخل این شهر است. یک کیت بهداشتی دیگر هم درخواست شده است و سازمان ملل بعدا درباره ارسال آن تصمیم گیری خواهد نمود. سازمان ملل همچنین یک پیمانکار عراقی را برای تامین تانکرهای آب 1500 لیتری برای دوجیله استخدام نموده است که چهارتای آنها برای پناهندگان آب آشامیدنی تامین خواهد نمود و چهارتای دیگر برای عراقی ها. سازمان ملل همچنین با برنامه جهانی غذا قرارداد بسته است تا بسته های غذایی بیشتری را برای همه 12 هزار ساکن دوجیله فراهم کند.

15. گروه کوچکتری شامل 60 پناهنده ایرانی خانه های خود در اطراف الکوت را ترک و به مرکز انتقال کمیسریای پناهندگان سازمان ملل در 20 کیلومتری شرق بصره رفته اند. این مرکز در زمان جنگ به شدت غارت شده و هیچ امکاناتی ندارد. مسئولان سازمان ملل از پناهندگان در آنجا دیدن نموده اند و شدیدا آنها را به بازگشت به خانه هایشان یا رفتن به مناطق امن دور از مرز ترغیب می نمایند. هنوز تعیین نیست چه تعداد از آنها مرکز انتقال سازمان ملل را ترک نموده اند.

16. سازمان ملل می گوید با موفقیت توانسته به بازگشت 1050 پناهنده ایرانی از عراق یاری کند پیش از آنکه دولت عراق برنامه را مدت کمی قبل از جنگ و در 20 مارس تعلیق کرد. از آن موقع ایران تمایلی به احیای این برنامه نداشته است که دلیل آن احتمالا ترس از وارد شدن عراقی ها در میان این پناهندگان است.

17. سازمان ملل می گوید درباره یاری به پناهندگان مستقر در این کمپ تامل دارد زیرا پست مرزی در شمال العماره و مرکز انتقال شرق بصره هیچ تسهیلاتی ندارد و در منطقه به شدت مین گذاری شده قرار دارند. سازمان ملل هراس دارد که یاری های بیشتر منجر به ترغیب دیگر خانواده های پناهنده ایرانی برای استقرار در این کمپ گردد.

پیشنهاد

18. موقعیت پناهندگان در عراق در بلندمدت یک مشکل دیگر است که نیازمند راه حلی سیاسی و نه بشردوستانه است. پیشنهاد می گردد که کمیسریای پناهندگان سازمان ملل در ژنو با ایران برای احیای برنامه بازگشت پناهندگان ایرانی از عراق تبادل نظر کند. در کوتاه مدت، سازمان ملل نمی تواند پناهندگان ایرانی را برای ترک اقامتگاه های موقت و رفتن به مناطق امن تر دور از مرز متقاعد کند لذا باید کوشش کند بدون ترغیب پناهندگان بیشتر، یاری هایی را برای پناهندگان حاضر فراهم کند.

جونز